اگر این کودکان در نخستین روزهای پس از تولد درمان نشوند، آسیب‌های مغزی و عقب‌ماندگی‌های ذهنی ماندگاری ایجاد می‌شود. خوشبختانه، در صورت تشخیص و درمان به موقع می‌توان از آسیب‌های جدی جلوگیری نمود.
بنابراین مسئله مهم، تشخیص هرچه سریعتر این اختلال است که با یک آزمایش خون در بدو تولد مشخص می شود.

---

کم کاری مادرزادی تیروئید

کم کاری مادرزادی تیروئید یک نفر از ۱۰۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر نوزاد را درگیر می کند وباعث علت مهم عقب ماندگی ذهنی است . رشد مغز همچنین رشد طبیعی کودک به سطح طبیعی هورمون تیروئید وابسته است . درکشورهای پیشرفته درروزهای ۲ تا۵ بعداز تولد به طور معمول یک نمونه خون برای TSHیا T4 از پاشنه پا گرفته می شود. اگر TSH بالا باشد یا T4 پایین باشد این یافته با تکرار آزمایش با نمونه خون وریدی تائید می شود.

غده تیروئید از چند سلول درپشت زبان درزندگی اولیه جنینی تشکیل می شود. تعداد این سلولها زیاد می شود وبه سمت پایین ومحل طبیعی جلوی گردن درچندهفته اول بعد از باروری منتقل می شود. رشد جنینی وابسته به غده تیروئید خودش می باشد که هورمون تیروئید می سازد.در نوزاد با کم کاری تیروئید مادرزادی , غده تیروئید مادزادی , غده تیروئید به دلایل ناشناخته ممکن است یا کوچکترازطبیعی باشد ویا نقص در تکامل داشته باشد. محل این غده تیروئید ناقص درهرجایی ازپشت زبان تا محل طبیعی آن درجلوی گردن ممکن است باشد.درحدود ۱۰ درصد نوزادان با کم کاری مادرزادی تیروئید که بطورارثی قابلیت ساخت هورمون ندارند, اما غده تیروئید موجود می باشد. به ندرت موادی که در خون مادر با بیماری تیروئید موجود میباشد ممکن است ازجفت بگذرد و به طور موقت باعث توقف کار تیروئید نوزاد شود به جز دراین موارد نادر کم کاری معمولا پایدار است. درمان برای تمام طول زندگی با مصرف روزانه لووتیروکسین از عقب ماندگی ذهنی پیشگیری خواهد کرد وباعث رشد طبیعی خواهد شد. با اندازه گیری سطح TSH و T4 خون مقدار دارو درنوزادی ودوران کودکی قابل تنظیم است. کم کاری تیرویید اکتسابی 

اگر غده تیرویید کودک کم کار باشد (گاه به دلیل التهاب مزمن تیرویید) علائمی مثل کسالت و خستگی با وجود خواب کافی در آنها مشاهده می شود. 

یکی از اولین علائم کم کاری , کند شدن عملکرد تیرویید و کندی قابل توجه الگوی رشد این کودکان می باشد. در هر فرد یکی و یا بیشتر از این علائم از قبیل : عقب ماندگی رشد , ضعف , فراموشی , موهای خشک و خشن , صورت و چشمهای پف آلود , یبوست , کندی ضربان , پوست خشک , عدم تحمل سرما , افزایش وزن و گواتر مورد توجه قرار می گیرد.  

---

کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان

اگر چه کم کاری تیروئید اغلب بر زنان میانسال و مسن اثر می گذارد ولی هر شخصی می تواند بدین عارضه مبتلا شود ، از جمله: کودکان و نوجوانان. در ابتدا کودکانی که بدون غده تیروئید و یا با غده تیروئیدی با عملکرد نامناسب متولد می شوند ممکن است شماری از علایم و نشانه های کم کالری تیروئید را داشته باشند. اگر در یک نوزاد مشکلاتی مرتبط با کم کاری تیروئید وجود داشته باشد ، عارضه های ظهور یافته معمولا عبارتند از:

_ زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (زردی) : در اغلب موارد این حالت هنگامی به وقوع می پیوندد که کبد کودک نمی تواند مولکولی به نام بیلی روبین را متابولیزه نماید. (بیلی روبین طبیعتا در موقع تخریب گلبول های قرمز ، فرسودگی مکانیسمهای معمول بدنی ایجاد می شود)

_ گرفتگی مداوم گلو

_ زبان بزرگ و متورم

_ تورم در صورت

به موازات پشترفت بیماری ، ممکن است که کودکان در غذا خوردن

مشکل پیدا کنند و رشد و نمو طبیعی آنها مختل شود. آنها ممکن است.

همچنین عارضه هایی به شرح زیر را داشته باشند:

_ یبوست

_ نیروی عضلانی کم

_ خواب آلودگی بیش از حد

اگر کم کاری تیروئید در کودکان درمان نگردد حتی در موارد خفیف و ملایمش نیز می تواند منجر به عقب افتادگی جسمی و ذهنی در کودک گردد.

به طور کلی در کودکان و نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید نشانه هایی مشابه با علایم بیماری بزرگسالان ظهور می کند.

ولی همچنین ممکن است در آنها یکسری مشکلات به شرح زیر ایجاد گردد:

_ رشد ضعیف که منجر به کوتاهی قد کودک می گردد.

_ تاخیر در ظهور دندانهای دائمی

_ بلوغ دیررس

_ تکامل و پیشترفت ذهنی نامطلوب و ضعیف

لازم بذکر است که اگر کم کاری تیروئید در کودکان در اسرع وقت تشخیص و درمان نشود می تواند تغییرات غیر قابل جبرانی را ایجاد نماید.

اگر نتوانیم از همین حالا و در همین سن پیشگیری کنیم با گذشت زمان تغییر عادت‌ها به مرور سخت‌تر می‌شود.

کودکان و نوجوانان به خاطر شرایط سنی ویژه‌ای که دارند و با توجه به نیازهای بدنی‌شان قادر به پیروی از رژیم‌های غذایی محدود کننده و محروم کننده نیستند و تجربه ثابت کرده که رژیم علاوه بر عوارضی که می‌تواند برای کودک شما از لحاظ نقص رشد و کمبود مواد مغذی داشته باشد، بیشتر باعث ایجاد حالت دافعه و دلزدگی از لاغر شدن می‌گردد و هر گونه سخت‌گیری بیش از حد تنها نتیجه عکس خواهد‌داشت.

ما نمی‌توانیم شرایط جامعه بیرونی را تغییر دهیم، با فست‌فودها، هله‌هوله‌ها، کامپیوتر و تلویزیون بجنگیم و آنها را از دور و بر فرزندمان دور کنیم. تنها کاری که از دست ما برمی‌آید این است که از ابتدا روش‌های تغذیه سالم و درست تصمیم گرفتن را به او یاد بدهیم تا برایش به عادت تبدیل شود. مطمئن باشید عادت‌هایی که تدریجی برایش جا افتاده و در مدت طولانی انجامشان داده همیشه با او خواهند بود و زمانی که از خانه خارج می‌شود هم همراه او می‌روند.

همراهی خانواده و شناخت روش درست در این بین برای کمک به فرزندتان از اهمیت زیادی برخوردار است.

حس مسئولیت والدین در قبال فرزندان غیر قابل انکار است و شما مسلماً در فراهم آوردن هر گونه امکانات و وسایل رفاهی برای آنها از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنید، چه بسا پیش آمدن کوچکترین ناراحتی و بیماری برای عزیزانتان شما را چنان نگران می‌کند که برای رفع آن حاضرید خود را به آب و آتش بزنید اما با بی‌توجهی نسبت به شیوه تغذیه و اضافه‌وزن آنها و گذشتن از کنار این موضوع و ساده انگاشتن قضیه، فرزندان خود را در معرض ابتلا به هولناکترین بیماری‌ها در آینده نه‌ چندان دور قرار می‌دهید!علل اضافه وزن و چاقی در کودکان

÷ عوامل مربوط به ژنتیک و ارث: خطر ابتلا به اضافه وزن و چاقی در کودکانی که والدین چاق دارند و یا از مادران دیابتی متولد می‌شوند، بیشتر از سایر کودکان است. کودکانی که یکی از والدینشان چاق است حتی با حفظ وزن ایده‌ ال، در معرض اضافه وزن و چاقی دوران نوجوانی و جوانی هستند.

÷ عوامل مربوط به محیط و شیوه زندگی: شامل رفتارهای غذایی نامناسب مانند عادت به مصرف غذاهای پرکالری، غذاهای آماده و رستورانی، تنقلات کم ارزش و غذاهای پرچرب زمینه ساز ابتلا به اضافه وزن و چاقی هستند. در دسترس بودن غذاهای پرکالری در محیط کودک مانند خانه، ‌مهد کودک، مدرسه و محل‌های بازی و تفریح، سبب تشویق کودک به مصرف این مواد و در نتیجه اضافه وزن و چاقی می‌شود.

÷ بی تحرکی کودکان: کاهش فعالیت بدنی (استفاده بیش از حد از کامپیوتر، تماشای تلویزیون به مدت طولانی و …) و کاهش فرصت‌های بازی در خارج از منزل موجب می‌شود تا بخشی از انرژی دریافتی از مواد غذایی در بدن به صورت چربی تجمع پیدا کرده و سبب اضافه وزن و چاقی شود. توجه کنید کودکانی که ۵ ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کنند، ۵ برابر بیشتر از سایر کودکان به اضافه وزن و چاقی مبتلا می‌شوند. الگوی زندگی امروزی از فعالیت بدنی آدمها بسیار کاسته است و تلویزیون، کامپیوتر، بازیهای ویدوئویی، جایگزین بازیهای کودکان و فعالیت بدنی آنها شده است .

مشکلات ناشی از اضافه وزن و چاقی در کودکان

÷ افزایش میزان ابتلا بیماری‌های متعدد شامل بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، فشار خون بالا، افزایش چربی‌های مضر خون، بیماری‌های کبدی و بیماری‌های تنفسی.

÷ یکی از اثرات مهم داشتن اضافه وزن در کودکان، کاهش اعتماد به نفس و گوشه گیری و دپرسیون در آنها است چرا که آنها مانند همسالان خود نمی توانند در بازیهای گروهی موفق باشند و حتی از سوی همسالان خود مورد تمسخر واقع می شوند.  ÷ بروز اضافه وزن و چاقی در بزرگسالی، کودکان چاق امروز بزرگسالان چاق آینده خواهند بود.

پیروی از یک رژیم غذایی سالم راهی مناسب برای مقابله با چاقی و اضافه وزن 

÷ فرزندانتان را آموزش دهید به هنگام گرسنه شدن و به آهستگی غذا بخورند .

÷ تا آنجا که ممکن است افراد خانواده سعی کنند با هم غذا بخورند . این کار سبب می شود که خانواده بتواند نقش مناسبی در آموزش روش های تغذیه سالم به فرزندان داشته باشد.

÷ از اجبار کردن افراد خانواده به خوردن یک غذای خاص پرهیز کنید. هیچگاه برای فرزندانتان برنامه غذایی اجباری تعیین نکنید.

÷ مقدار چربی و کالری مصرفی را بدقت چک کنید. غذاهای پرچربی بدلیل کالری بالای چربی احتمال چاقی و بسیاری از بیماریها را زیاد می کند .

÷ از غذا و خوردنی ها به عنوان پاداش برای کودکانتان استفاده نکنید. شکلات و شیرینی پاداش های مناسبی برای فرزندان شما نیستند.

÷ منع غذا و خوردن را به عنوان تنبیه کودکتان بکار نبرید.

÷ اکثر نوشیدنی ها حاوی مقادیر زیادی شکر ،  مواد افزودنی و رنگهای شیمیایی هستند و مواد مغذی چندانی ندارند. کودکان می باید تشویق به خوردن آب و شیر شوند . بهتر است از سایر نوشیدنی ها بدلیل مواد افزودنی پرهیز شود .

÷ به آنچه به عنوان چاشت یا میان وعده  می خورید دقت داشته باشید. چرا که  همان حجم کم غذا اغلب اوقات بسیار پرکالری است و موجبات چاقی رافراهم میکند. تحقیقات نشان داده که میزان کالری دریافتی از میان وعده ها طی ۳۰ سال گذشته به مقدار قابل توجهی افزایش یافته است.

÷ مصرف غذاهای فیبردار مانند نان سبوس‌دار (نان سنگک)، بیسکویت سبوس‌دار، خشکبار و میوه‌های خشک، میوه‌ها و سبزی‌های خام و انواع آجیل را به وعده و میان وعده های خود اضافه کنید.

÷ یخچالتان را با غذاهای کم چرب، شیر کم چرب، میوه جات تازه پرکنیدو سعی کنید روزانه میوه جات و سبزیجات را به اندازه کافی مصرف کنید.

÷ از خوردن غذا به هنگام تماشای تلویزیون پرهیز کنید .

÷ صبحانه یک وعده غذایی مهم و شاید مهمترین وعده غذایی به شمار می رود . یک روز خوب با صبحانه خوب شروع می شود. داشتن صبحانه کافی و سالم به داشتن یک وزن متعادل و مناسب کمک زیادی می کند .

÷ رژیم غذایی فرزندتان می باید از لحاظ مواد غذایی لازم برای رشد کودکتان کامل و مطمئن باشد. رژیم غذایی کودکتان باید سرشار از ویتامین ها ، پروتئین ها و مواد معدنی باشد . کاهش وزن تنها متوجه کم کردن مقدار کالری ( انرژی ) غذا است نه کم کردن مواد غذایی ضروری.

فعالیت بدنی در پیشگیری و درمان چاقی موثر است.

÷ فعال و شاداب باشید . توصیه می شود که بزرگسالان حداقل روزی ۳۰ دقیقه و کودکان ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط داشته باشند. برای آنانکه می خواهند اضافه وزنشان را کاهش دهند یا از اضافه شدن وزنشان جلوگیری کنند فعالیت بدنی بیشتری توصیه می شود .

÷ خانواده ها می باید برای فعالیت بدنی فرزندانشان برنامه ای لذت بخش و قابل اجرا تهیه کنند. تا همه اعضای خانواده بدون غفلت به ورزش و شادی بپردازند .

÷ خانواده ها می باید محیط امن برای فرزندان و دوستانشان فراهم کنند تا بتواند با خیال راحت با هم بازی کنند. بازیهای دسته جمعی و نیز شنا و دوچرخه سواری و اسکیت توصیه می شود.

÷ خانواده ها می باید بر روی فعالیت های نشسته فرزندانشان نظارت داشته باشند .آنها می باید دیدن تلویزیون ، بازیهای کامپیوتری و … را محدود کنند. تماشای تلویزیون را به روزی کمتر از ۲ ساعت محدود کنید. بازی های کامپیوتری که با فعالیت بدنی همراه است انجام دهید.