زردی در نوزادان

معمولاً شصت درصد نوزادان سالم پس از تولد دچار زردی می شوند و در مواردی که نوزاد نارس باشد این مورد به هشتاد درصد می رسد. البته گاهی زردی در نوزاد کم است که به راحتی نمی توان آن را تشخیص داد و فقط با آزمایش می توان فهمید که «بیلی روبین» نوزاد در حد عادی است یا نه، که این مورد رایج است.علل :بروز زردی دلایل مختلفی دارد. گاهی گلبول های قرمز خون خرد شده و این باعث می شود نوزاد پس از مدتی مثلاً چند هفته، کم خون شود. گاهی ناسازگاری خود مادر و نوزاد (مادر با گروه خونی O، نوزاد با گروه خونیA یا Bکه به آن ناسازگاری ABO گفته می شود) یا وجود گروه های خون فرعی (اختلاف بین گروه خونی مادر و نوزاد که شیوع کمتری دارد) و همچنین «فاویسم» که در کشور ما شایع است، می تواند باعث بروز زردی شود. تمامی این مسایل می توانند سبب بروز کم خونی در آینده شوند. به همین علت پزشک باید کاملاً هوشیار بوده و کم خونی نوزاد را زیر نظر بگیرد. همچنین در اثر شرایط، ممکن است زردی به سرعت بالا برود و به همین جهت مراجعه سریع به پزشک بسیار اهمیت پیدا می کند. گاهی اوقات نیز زردی به دلیل خوب شیر نخوردن نوزاد پیش می آید. خوب شیر نخوردن می تواند به دلیل آموزش ندیدن صحیح و کامل مادر باشد که این حالت خود در نهایت می تواند سبب بروز زردی و دیگر مشکلات شود.دادن هرچیزغیراز شیر مادر به نوزاد هیچ کمکی به رفع زردی نکرده و حتی می تواند مضر باشد هر چه نوزاد شیر بیشتری بخورد زردی او سریع تر برطرف می شوددرمان :اگر عدد زردی (بیلی روبین  توتال )خیلی بالا نباشد و نوزاد چند روزه سالم باشد. والدین می توانند درمان را در خانه زیر دستگاه فتوتراپی انجام دهند. تأکید می کنم دستگاه فوتوتراپی، نه هر لامپی. دستگاه فوتوتراپی لامپ مخصوص و ویژگی های مخصوصی دارد که باید آن را از مکان های معتبر و مطمئن تهیه کرد. این دستگاه ها باید استاندارد بوده و لامپ های آن به موقع تعویض شود. توجه به فاصله ی لامپ ها از بدن نوزاد و اینکه لامپ محافظ داشته باشد ضروری است تا در صورتی که شکسته شد. پوست نوزاد دچار سوختگی یا دیگر عوارض نشود. در این شرایط به توصیه ی پزشک آزمایش خون نوزاد در فواصل مختلف تکرار می شود، اگر حال نوزاد مناسب نباشد یا عدد زردی خیلی بالا باشد بهتر است درمان در بیمارستان انجام پذیرد. تشخیص :زردی تنها یک علامت دارد و آن زردشدن سفیدی چشم، بدن و مخاط ها است که باید نسبت به آن کمی حساس بود. اگر تنها سر و صورت مبتلا به زردی باشد و سینه، شکم و اندام ها زرد نباشد یعنی عدد زردی بالا نیست، اما هرچه زردی پایین تر بیاید حاکی از آن است که میزان زردی در حال افزایش است و هر چه به پاها برسد یعنی عدد زردی بالاتر و نگران کننده تر است.زردی به ۲ نوع تقسیم می شود: زردی مستقیم و غیر مستقیم. آن چه اغلب درنوزادان اتفاق می افتد زردی غیر مستقیم است که می تواند به بافت مغزی خسارت بزند. زردی مستقیم چندان مشکل ساز نیست مگر این که نوزاد مبتلا به عفونت یا ناراحتی کبد باشد. البته همیشه زردی تنها علامت نیست. اگر در کنار زردی علایم دیگری مانند بی حالی یا شیر خوب نخوردن یا بالا و پایین بودن درجه حرارت بدن وجود داشت، احتمال خطر بالاتر است و مراجعه به پزشک با سرعت بیشتری صورت بگیرد.زردی به مقدار کم برای نوزادان نه تنها مضر نیست بلکه مفید هم هست. بنابراین نباید در این مورد نگرانی وجود داشته باشد مگر این که زردی خیلی زود در نوزاد شروع بشود یا مقدار آن بالا برود. ممکن است در نوزادی، زردی به ماه دوم یا سوم بکشد و دوره ی بهبودی طولانی تر شود که اگر آزمایشی انجام شده و نشان دهد که نوزاد مشکل خاصی ندارد دلیلی بر وجود ناراحتی نیست.
در اکثر نوزادانی که دچار زردی می شوند حتی آن دسته که زردی آن ها از مرحله ی فیزیولوژیک می گذرد و اعداد زردی در آن ها بالاست، بیماری نگران کننده نیست، اما حتماً باید با پزشک متخصص کودکان مشورت شود.عوارض:اگر شدت زردی باشد بالا باشد و عدد آن به سرعت افزایش یابد و والدین، نوزاد را سریع به پزشک متخصص نشان ندهند ممکن است زردی سبب بروز مشکلات مغزی در نوزاد شود. در این صورت زردی می تواند در بعضی مناطق مغز نفوذ کرده و انواع مشکلات مغزی، فلج مغزی یا دیگر مشکلات را پیش آورد زردی در عین حال که مشکل شایعی است و برای تعداد زیادی از نوزادان رخ می دهد، اگر به موقع  درمان شود مشکلی ایجاد نمی کند. اما اگر به موقع درمان نشود، مشکل ساز خواهد بود. تعویض خون :مقدار زردی و شدتی که در آن نیاز به تعویض خون پیدا می شود با توجه به سن بچه و نارس یا رسیده بودن او مختلف است. اگر این عدد زردی از حد خاصی بالا رفت یا سرعت افزایش زردی خیلی سریع بود یا زمینه ی بیماری در نوزاد وجود داشت نیاز به تعویض خون پیش می آید.
اگر بچه سالم باشد و اعداد بالای زردی را می تواند تحمل کند، مشکلی برای او به وجود نمی آید، اما اگر نوزاد دچار عفونت شده، نارس باشد، تعادل اسید وباز خون او به هم خورده باشد یا اکسیژن خون در او ناکافی باشد و … نیاز به تعویض خون پیش می آید. به هر حال در شرایطی که نوزاد بیمار است باید سریع تر جهت زردی او اقدام درمانی صورت گیرد.